Οι δώδεκα απόστολοι του Παναθηναϊκού!

Π αύλος Γιαννακόπουλος. Ή σκέτο Παύλος! Πόσοι παράγοντες θα μπορούσαν να ακούν μόνο στο μικρό τους όνομα; Από τους οπαδούς όλων των ομάδων; Ελάχιστοι. Μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού. Ίσως μόνο δύο. Ο Θανάσης. Ο Παύλος. Ο Παύλος λίγο περισσότερο από τον Θανάση. Πέρασε σχεδόν πενήντα χρόνια στην οικογένεια του Παναθηναϊκού, προσπαθώντας ως πρόεδρος της ΚΑΕ να εγκαθιδρύσει περισσότερο από όλα αυτό το «οικογένεια». Διοικητικός ηγέτης του τμήματος μπάσκετ, από το 1987, πρόεδρος της ΚΑΕ από το 1992, οικονομικός αρωγός όλων των τμημάτων και ο άνθρωπος που δημιούργησε μια από τις πιο πετυχημένες ομάδες στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Τον μπασκετικό Παναθηναϊκό των έξι ευρωπαϊκών και των αμέτρητων ελληνικών τίτλων.

Α λμα επί κοντώ. Το όνομα; Χρήστος Παπανικολάου. Αθλητής του Παναθηναϊκού, στα 79 του χρόνια σήμερα, υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους άλτες επί κοντώ του κόσμου! Ήταν 13 φορές Πανελληνιονίκης, είχε χρυσά μετάλλια σε μεσογειακούς αγώνες, ασημένιο στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 1966, τέταρτη θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικό, συμμετοχή σε εκείνους του Μονάχου και Παγκόσμιο ρεκόρ. Το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ που κατείχε ποτέ Έλληνας αθλητής στίβου και ένα από τα δύο ποτέ, μαζί με εκείνο της Σοφίας Σακοράφα. Στις 24 Οκτωβρίου του 1970 πήδηξε πάνω από τα 5μ.49, μέσα σε πρωτοφανή αποθέωση. Ως παγκόσμιο, το ρεκόρ άντεξε δύο χρόνια, ενώ ως πανελλήνιο ρεκόρ δεν καταρρίφθηκε μέχρι το 1992.

Ν ικολαΐδης Απόστολος. Γεννήθηκε το 1896. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών. Υπήρξε πολλά περισσότερα από ένας αθλητής, πολλά περισσότερα από ένας παράγοντας. Ποδόσφαιρο, στίβος, μπάσκετ, βόλεϊ, με τη φανέλα του Παναθηναϊκού να είναι η σταθερά του. Έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920 ως ποδοσφαιριστής και ως δεκαθλητής. Υπήρξε πρόεδρος της ΕΠΟ. Νικητής στον αγώνα αυτοκινήτου ανάβαση της Πάρνηθας. Πρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ. Δικάστηκε από τη Χούντα. Διετέλεσε παράγοντας του Παναθηναϊκού σχεδόν σε όλη του τη ζωή, ως αντιπρόεδρος, γενικός γραμματέας, διοικητικό μέλος, γενικός αρχηγός και, φυσικά, πρόεδρος. Ήταν από τους βασικούς συντελεστές της μετονομασίας του Πανελλήνιου Ποδοσφαιρικού Ομίλου σε Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος και της μετατροπής του από ποδοσφαιρική ομάδα σε αθλητικό όμιλο. Ήταν ο Πατριάρχης του Παναθηναϊκού.

Α ρχηγός. Από όσους είχαν τον τίτλο και την τιμή, υπάρχει ένας που μετουσιώνει όλο το γίγνεσθαι του Παναθηναϊκού. Σωτήρης Πανταλέων και πώς πλέον να τον αφήσεις έξω από την ιστορία του Παναθηναϊκού; Όταν περισσότερο από όλους είναι η ιστορία του τμήματος βόλεϊ του Παναθηναϊκού. Σε ηλικία 12 ετών εντάχθηκε στις ακαδημίες του συλλόγου και, σήμερα, σε ηλικία 40 ετών φοράει τη φανέλα του συλλόγου, από τον οποίο έλειψε μόνο για δυόμιση χρόνια. Έφυγε τον Μάρτιο του 2012, μετά από 16 χρόνια και εφτά τίτλους, για να επιστρέψει τον Σεπτέμβριο του 2014. Κατέκτησε ξανά το πρωτάθλημα με τον Παναθηναϊκό το 2020, ξανά ως αρχηγός κι ενώ ενδιάμεσα έζησε και έπαιξε με την ομάδα του να βρίσκεται συχνά στο χείλος του γκρεμού και του υποβιβασμού.

Θ ρύλος. Μπορεί να έχει αυτή η λέξη θέση στα δώδεκα πρόσωπα που έχουν συνδέσει το όνομά τους με την ιστορία του Παναθηναϊκού; Όταν δεν έχεις άλλη λέξη να περιγράψεις έναν άνθρωπο, γιατί όχι. Υπάρχει, φυσικά, και το «καλπάζων συνταγματάρχης», όμως κρατάμε τους στρατιωτικούς όρους για αργότερα. Ο Φέρεντς Πούσκας, ένας θρύλος του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, ένας από τους σπουδαιότερους παίκτες και μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες, συνέδεσε το όνομά του με τον Παναθηναϊκό. Το πρώτο του παιχνίδι στον πάγκο του τριφυλλιού ήταν στις 2 Ιουνίου του 1970 και το 1971 περπάτησε με τους ποδοσφαιριστές του στον αγωνιστικό χώρο του Γουέμπλεϊ για τον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών. Κατέκτησε δύο πρωταθλήματα με τους πράσινους και άλλαξε συνολικά το ελληνικό ποδόσφαιρο με την παρουσία του στον Παναθηναϊκό.

Η γέτης. Σίγουρα όχι η λέξη που θα ήθελε. Ίσως ακόμα-ακόμα να μην ήθελε καν να βρίσκεται σε τέτοια αφιερώματα. Όμως, ο Δημήτρης Διαμαντίδης εμπνέει, και θα εμπνέει για χρόνια γενιές και γενιές, θα είναι για χρόνια ο ορισμός του ηγέτη. Εκείνος που ήξερε στο παρκέ να βγαίνει μπροστά στα δύσκολα, εκείνος που ήξερε στα αποδυτήρια να εμπνέει σεβασμό, εκείνος που έλεγε λίγα και έκανε πολλά, εκείνος που απέδειξε πώς είναι να αγαπάς τη φανέλα ακόμα και στα δυσκολότερα. Έμεινε το 2012, βγήκε μπροστά το 2020… Λεπτομέρειες μπροστά σε μια δωδεκαετή καριέρα με το νούμερο «13», μπροστά σε 22 τίτλους και αμέτρητες ατομικές διακρίσεις, αλλά λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά.  

Ν ούμερο «7». Ο «μικρός». Ο Δημήτρης. Ο Σαραβάκος. Δέκα χρόνια με τη φανέλα του Παναθηναϊκού. Ένα μικρό πέρασμα από την ΑΕΚ και φινάλε με τα πράσινα που αγάπησε τόσο, ώστε να μην… αντέξει να σκοράρει με πέναλτι στον τελικό εναντίον τους, τη στιγμή που όλη η κερκίδα των οπαδών του Παναθηναϊκού τον αποθέωνε. Μια ιστορία που δεν χάλασε παρά την προσφορά του Γιώργου Κοσκωτά, με τα εξωπραγματικά για την εποχή 600 εκατομμύρια (σ.σ. δραχμές), μια ιστορία που είχε μεγάλες ευρωπαϊκές βραδιές, χατ-τρικ, ατομικές προσπάθειες, ντρίμπλες, ασίστ, πανέμορφα γκολ, δύο χέρια σηκωμένα στους πανηγυρισμούς, εκτελέσεις φάουλ, εκτελέσεις πέναλτι, τρία πρωταθλήματα, οκτώ κύπελλα, τρία σούπερ καπ, και έναν αριθμό. Εκείνον που πάντα θα σημαδεύει όποιον το φοράει.

Α λβέρτης Φραγκίσκος. Ανδρεόπουλος Δημήτρης. Πόσα τρόπαια χωράνε σε μια ισοπαλία; Ο νυν τεχνικός του Παναθηναϊκού είναι ο μόνος μαζί με τον Στέλιο Καζάζη που έχουν κατακτήσει πρωτάθλημα με το τριφύλλι τόσο ως παίκτες όσο και ως τεχνικού. Πέντε πρωταθλήματα και δύο κύπελλα ως αθλητής, πρωτάθλημα και το λιγκ καπ ως προπονητής στην περυσινή χρονιά, που σηματοδότησε την επιστροφή του τριφυλλιού στην κορυφή. Πάει πακέτο ή για την ακρίβεια ακολουθεί λίγο πιο πίσω τον Φραγκίσκο Αλβέρτη. Γιατί όταν μιλάμε για τον νυν διοικητικό παράγοντα του Παναθηναϊκού, μιλάμε για 25 τίτλους ως παίκτης, έναν ως προπονητής και εφτά ως τιμ μάνατζερ. Το υποσύνολο 33! Το σύνολο και των δύο 42.

Ι δρυτής. Τι κάνεις αν δε σε βάζει ο προπονητής σου να παίζει; Πας στη διοίκηση! Αν συμφωνεί η διοίκηση με τον προπονητή; Φεύγεις και πας σε άλλη ομάδα. Αν δεν υπάρχει άλλη ομάδα; Ιδρύεις μία! Δεν είναι η ακριβής ιστορία του Γιώργου Καλαφάτη, ωστόσο αρχικά άφησε τον Εθνικό για τον Πανελλήνιο και όταν άφησε τον Πανελλήνιο το έκανε για να ιδρύσει τη δική του ποδοσφαιρική ομάδα. Έτσι, το 1908 άρχισε να γράφεται η ιστορία. Στις 3 Φεβρουαρίου έγινε η ιδρυτική συγκέντρωση του Ποδοσφαιρικού Ομίλου Αθηνών και μαζί με τον αδερφό του, Αλέξανδρο θέλησαν να πραγματοποιήσουν το όραμά τους. «Ήθελαν ο Σύλλογός τους να μην είναι σαν όλους τους άλλους, αλλά μια ομάδα για την Αθήνα, ολόκληρη την πρωτεύουσα. Ήταν τόση μάλιστα η προσωπικότητα των δυο αυτών ηγετών, ώστε για πολλά χρόνια οι Αθηναίοι ονόμαζαν το Σύλλογο… «η ομάδα των Καλαφάτηδων»», γράφτηκε αργότερα από τον Λουκά Πανουργιά, αθλητή και μετέπειτα πρόεδρο του συλλόγου.

Κ απετάνιος. Δε γίνεται να λαθέψεις. Αν είναι ελληνικό ποδόσφαιρο και είναι «καπετάνιος», τότε μόνο ένας υπάρχει. Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης. Η μισή ιστορία του ποδοσφαιρικού Παναθηναϊκού γράφτηκε με την οικογένεια Βαρδινογιάννη στην ιδιοκτησία και η άλλη μισή με το τι θα γινόταν αν δεν είχε φύγει η οικογένεια Βαρδινογιάννη από την ιδιοκτησία. Ακόμα και ο ίδιος ο «καπετάνιος», που είχε έρθει σε κόντρα δεκάδες φορές με τους οργανωμένους της ομάδας. Ο Έλληνας επιχειρηματίας, 85 ετών σήμερα, ήταν πρόεδρος του ποδοσφαιρικού τμήματος από το 1979 ως τον Μάιο του 2000. Στο διάστημα της προεδρίας του ο Παναθηναϊκός κατέκτησε έξι πρωταθλήματα, εννέα κύπελλα, τρία σούπερ καπ, ενώ αποκλείστηκε δύο φορές στα ημιτελικά του κυπέλλου Πρωταθλητριών και είχε σταθερά πολύ καλή παρουσία στην Ευρώπη. Έφτιαξε τις εγκαταστάσεις της Παιανίας για τον Παναθηναϊκό, ωστόσο δεν της άφησε στον σύλλογο.

Ο μπράντοβιτς Ζέλικο. Όνομα συνυφασμένο με τον Παναθηναϊκό. Με τον Παύλο Γιαννακόπουλο. Με τον Φραγκίσκο Αλβέρτη. Με την Δημήτρη Διαμαντίδη. Με τη νίκη. Με την επιτυχία. Με το μπάσκετ. Με την τελειότητα. Με τη γιγάντωση ενός μύθου, όπως έγινε η ομάδα μπάσκετ από την ημέρα που την ανέλαβε, μέχρι σχεδόν την ημέρα που αποχώρησε. Το ένα ευρωπαϊκό έγιναν έξι, τη στιγμή που στην τροπαιοθήκη του τριφυλλιού προστέθηκαν έντεκα πρωταθλήματα και εφτά κύπελλα. Έμεινε στον Παναθηναϊκό 13 χρόνια, επέστρεψε σε βραδιές που δε θα ξεχάσει κανένας οπαδός του τριφυλλιού, όπως και κανένας φίλαθλος των πρασίνων δεν μπορεί να αποβάλει το όνειρο να τον δει ξανά να μπαίνει στο ΟΑΚΑ ως προπονητής του συλλόγου και να αποθεώνεται.

Σ τρατηγός. Στο αφιέρωμα δεν μπορούσαν να χωρέσουν και συνταγματάρχης και στρατηγός, όμως κάποτε συνεργάστηκαν. Ο Μίμης Δομάζος έπαιξε 19 χρόνια στον Παναθηναϊκό, πριν φύγει για την ΑΕΚ και επιστρέψει για να κλείσει την καριέρα του με το τριφύλλι. Ήταν παίκτης του Φέρεντς Πούσκας στην τετραετία του Ούγγρου στον πάγκο του Παναθηναϊκού και, φυσικά, στην πορεία προς το Γουέμπλεϊ. Πρώτος σε συμμετοχές στην ιστορία των πρασίνων, αρχηγός για 15 χρόνια και με 13 τίτλους στην τροπαιοθήκη του, είναι ο ποδοσφαιριστής τοτέμ για το τριφύλλι. Ηγέτης, δέκατος καλύτερος παίκτης του κόσμου το 1971, με απαράμιλλο στυλ, το όνομα συνώνυμο με τον ποδοσφαιρικό Παναθηναϊκό.